Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan ve Teklif Fiyata Dahil Giderler Arasında İşçilik Gideri Yer Alan Hizmet Alımlarında, Asgari İşçilik Maliyetine Dahil Edilmesi Gereken Gider Kalemleri


Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.” açıklamasına yer verilmiştir.

Bu açıklama uyarınca; Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme giderinin eklenerek teklif verilmesi gerekmektedir. Aksi halde isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılacaktır.

Kamu ihale sözleşmelerinde, sözleşme gideri üç farklı gider kaleminden oluşmaktadır. Bu giderler;

1) KİK Payı: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 1 numaralı alt bendinde hüküm altına alınan sözleşme bedelinin onbinde 5’i, (2024 yılı için 4.152.385,00 TL’yi aşan sözleşmelerde)

2) Sözleşme Damga Vergisi: 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekinde yer alan 1 sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” bölümünün (A) kısmında hüküm altına alınan sözleşme bedelinin Binde 9,48,

3) İhale Karar Damga Vergisi (Karar Pulu):  488 sayılı Kanun’un ekinde yer alan 1 sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” bölümünde hüküm altına alınan ihale üzerinde kalan isteklinin teklif bedelinin (sözleşme bedelinin) Binde 5,69,

Kalemlerinden oluşmaktadır.

Bu üç kalemin oransal toplamı % 1,567‘e tekabül etmektedir.

KİK payı (Sözleşme bedelinin onbinde 5’i) sadece 4.152.385,00 TL’yi aşan sözleşmeler için (2024 yılı)  aranacağı dikkate alındığında, teklif bedeli (kısmi teklife açık ihalelerde kısım için verilen teklif bedeli) bu tutarın altında olması halinde, işçilik maliyetine bu maliyet yansıtılmayacaktır. Bu durumda diğer iki kalemin (Sözleşme ve karar damga vergileri) oransal tutarı olan %1,517 oranı üzerinden maliyet hesabı yapılacaktır.

2024 yılı için günlük işçilik maliyetinin 818,44 TL olduğu dikkate alındığında;

– Teklif bedeli 4.152.385,00 TL’yi aşan ihalelerde teklif edilen günlük asgari işçilik maliyetinin 831,27 TL altında olmaması gerekir. [818,44 TL + (818,44*1,567/100)]

– Teklif bedeli 4.152.385,00 TL’ye eşit ve altında olan ihalelerde ise teklif edilen günlük asgari işçilik maliyeti tutarının 830,86 TL’nin altında olmaması gerekir. [818,44 TL + (818,44*1,517/100)]

Öte yandan personel giderleri 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 78’inci ve 83’üncü maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olmadığından, ilköğretim öğrencilerinin taşınmasına yönelik ihalelerde de belirtilen oranların uygulanması gerekmektedir. (Emsal KİK Kararları: 16.10.2024 ve 2024/UH.II-1317 sayılı karar, 16.10.2024 tarih ve 2024/UH.II-1327 sayılı karar, 23.10.2024 tarih ve 2024/UH.I-1352 sayılı karar)

EMSAL KAMU İHALE KURULU KARARLARI

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No: : 2024/040
Gündem No:: 19
Karar Tarihi:: 16.10.2024
Karar No: : 2024/UH.II-1327

BAŞVURU SAHİBİ:
Karaaslan Yapı İnşaat Petrol Nakliyat Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
 
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İdil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
 
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1150073 İhale Kayıt Numaralı “2024/2025 Eğitim Öğretim Yılı Öğrenci Taşıma 7 Kısım Orta Öğretim, 2 Kısım Temel Eğitim ve 1 Kısım Özel Eğitim Olmak Üzere Toplam 10 Kısım Taşıma Hizmet Alımı” İhalesi
 
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İdil İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 02.09.2024 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2024/2025 Eğitim Öğretim Yılı Öğrenci Taşıma 7 Kısım Orta Öğretim, 2 Kısım Temel Eğitim ve 1 Kısım Özel Eğitim Olmak Üzere Toplam 10 Kısım Taşıma Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Karaaslan Yapı İnşaat Petrol Nakliyat Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 06.09.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.09.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.09.2024 tarih ve 161355 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.09.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
 
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1092 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
 
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
 
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1’inci maddesi uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi ve her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması gerektiği, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunulmaması gerektiği, buna göre mevcut ihalenin 10’uncu kısmında istenen rehber personel için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasının zorunlu olduğu ve söz konusu kalem için birim fiyat teklif cetvelinde asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunulmaması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan Akçaylar Gıda İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ilgili personel için birim fiyat teklif cetvelinde asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunulduğu, ayrıca 18.05.2024 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan ve 15.06.2024 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikler dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerekirken, bu değişiklikler ihmal edilerek karar verildiği,
 
İdarece şikayetlerine verilen cevapta itiraz gerekçelerinin karşılanmadığı, ihale komisyonu kararında yer alan standart cümlelerle başvurularının reddedildiği, idarece iddiaların ve olayların değerlendirilmesi, kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçelerinin ortaya konulması gerektiği,
 
Diğer taraftan, itiraz süreçleri sonuçlanmadan ilgili firmayla sözleşme imzalandığı, bu aşamada sözleşme imzalanmasının hukuki olmadığı, sözleşmenin imzalanmış olmasının başvuru hakkında karar verilmesine engel olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
 
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
 
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde “… j) Kurumun gelirleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli yüzmilyar Türk Lirasını (Dörtmilyonyüzelliikibinüçyüzseksenbeş Türk Lirasını)* aşanlar için yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi (İdareler ve noterler bu tutarın yüklenici tarafından Kurum hesaplarına yatırıldığını sözleşmelerin imzalanması aşamasında aramak zorundadır.)…” hükmü,
 
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “…İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır.  Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.
İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
 
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekinde yer alan “Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar” başlıklı 1 sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” bölümünün “Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar” başlıklı (A) kısmında “1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler Kanunla Getirilen (Binde 7,5) Uygulanacak Olan (Binde 9,48)” hükmü,
 
Anılan tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları Kanunla Getirilen (Binde 4,5) Uygulanacak Olan (Binde 5,69)” hükmü,
 
İhaleye davet tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.

78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi ve her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması zorunludur.
78.3.1. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır…” açıklaması,
 
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, ancak sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan açıklamanın yapıldığı tarihte geçerli olan oran ve tutarlar üzerinden hesaplanan ihale kararı damga vergisi ve sözleşme damga vergisi ile Kanunun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşan sözleşmelerde sözleşme bedelinin onbinde beşi oranındaki Kurum payı ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır…” açıklaması,
 
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 03.05 TAŞIMALI YOLUYLA EĞİTİME ERİŞİM
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
TAŞIMA YOLUYLA EĞİTİME ERİŞİM 10 KISIM
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: TEKNİK ŞARTNAMEDE MEVCUT GÜZERGAHLAR” düzenlemesi,
 
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler”  başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.3.1.
Taşıma işinde çalıştırılacak araçlara ilişkin; Sürücülere ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, araçların bakım, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik HGS etiketi, tüm vergi, sigorta, kasko vb. giderleri, ilgili kurumlardan alınacak uygunluk, güzergâh, ruhsat, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklerle ilgili her türlü gider vb. giderler sözleşme teklif fiyatına dâhildir.
Taşıma araçlarına ödemeler fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak yapılacaktır. Bu bakımdan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki idari ve resmi tatillerde, karne tatillerinde, sömestr tatillerinde, ara tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.
Millî bayramlarda yapılacak törenlere katılacak öğrenciler taşıma merkezi okullara taşınacak, yapılacak taşıma karşılığında yükleniciye ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
 
…..
 
03.09.2024 onay tarihli ihale komisyonu kararından pazarlık usulü ile kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilen bahse konu ihalede 8 adet ihale dokümanı indirildiği, 02.09.2024 tarihinde yapılan ihaleye 8, itiraza konu 10’uncu kısma ise 2 isteklinin katıldığı, Akçaylar Gıda İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, başvuru sahibi Karaaslan Yapı İnşaat Petrol Nakliyat Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
 
Şikâyete konu ihalenin, 10 kısımdan oluşan taşıma yoluyla eğitime erişim hizmetine ilişkin olduğu, itiraza konu 10’uncu kısmın 5 adet özel öğretim kurumuna 5 adet araç ve 5 adet rehber personel ile öğrenci taşıma işi olduğu anlaşılmıştır.
 
Kamu İhale Genel Tebliği’nin davet tarihinde yürürlükte bulunan 78.3’üncü maddesinden personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi durumunda teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi, her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması ve ilgili satırda sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunulmaması gerektiği anlaşılmaktadır.
 
Birim fiyat teklif cetvelinin 10’uncu kısma ilişkin bölümü incelendiğinde, rehber personel ve taşıma yapılacak güzergahlar üzerinden satır açıldığı görülmüştür. Ayrıca ilgili cetvelden 5 rehber personelin 246 gün çalışacağı, söz konusu personel için brüt asgari ücret ödeneceği, işçilik hesabında 1 Ocak -31 Aralık 2024 dönemine ilişkin aylık birim fiyatın esas alınacağı anlaşılmaktadır.
 
İhaleye ilişkin birim fiyat teklif cetvelinin 10’uncu kısmına ilişkin bölümünde rehber personel için ayrı satır açıldığı ve ilgili satırda rehber personel için brüt asgari ücret ödeneceği düzenlemesine yer verildiği hususları bir arada dikkate alındığında rehber personel için ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunulmaması gerektiği anlaşılmıştır.
 
İdarece EKAP’a yüklenen ihale işlem dosyasında yer alan yaklaşık maliyet hesabı incelendiğinde, rehber personel için KİK İşçilik Hesaplama Modülü (ihale tarihi 01.01.2024-31.12.2024 arasında olanlar için) kullanılarak günlük işçilik maliyetinin (sözleşme ve genel giderler hariç) 816,78 TL olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
 
Kurumca EKAP “İşçilik Hesaplama Modülü” üzerinden yapılan hesaplamada, (ihale tarihinin 02.09.2024 olduğu dikkate alındığında) 01.09.2024-31.12.2024 tarihinde geçerli günlük işçilik maliyetinin (sözleşme ve genel giderler hariç) 818,44 TL’ye tekabül ettiği anlaşılmıştır.
 
Sözleşme giderlerinin hesaplanmasında 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünde “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar: 1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler” için sözleşme bedelinin binde 9,48’i oranında damga vergisi alınacağı, “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları” için sözleşme bedelinin binde 5,69’u oranında karar pulu ücreti alınacağı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince anılan Kanunun 53’üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşan sözleşmelerde ödenmesi gereken Kamu İhale Kurumu payı oranının %0,05 olduğu hüküm altına alınmıştır.
 
İnceleme kapsamında, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan mevcut ihalede hesaplanması gereken asgari işçilik maliyetine ilgili mevzuatı uyarınca dahil edilecek sözleşme ve genel giderlere ilişkin olarak 02.10.2024 tarihli ve 59687 sayılı Kurum yazısı ile “…Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı idareler tarafından ilköğretim okulları için ihalesi gerçekleştirilen öğrenci taşıma hizmetlerinde çalıştırılan personelin (rehber personel, şoför vs.) vergi muafiyeti kapsamında bulunup bulunmadığı…” hususunda bilgi ve belgeler talep edilmiş olup, ilgili Kurum yazısına cevaben gönderilen 08.10.2024 tarihli ve 79763 sayılı yazıda “İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, Kurumunuza yapılan itirazen şikayet başvurusu incelemesine esas olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idarelerce ihale edilen ilköğretim kurumlarının öğrenci taşıma hizmeti alım işinde çalıştırılacak olan personele ödenecek işçilik maliyetinin damga vergisi hesaplamasına dahil edilmediği belirtilerek, personel giderlerinin 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78 inci ve 83 üncü maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olup olmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/9 fıkrasında, resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin; “II.Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün 2 nci fıkrasında, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının nispi damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla değişik 7 nci maddesinde; İlköğretimin 1 inci maddede belirtilen amacı gerçekleştirmek için kurulmuş dört yıl süreli ve zorunlu ilkokul ile dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir Milli Eğitim ve Öğretim Kurumu olduğu; 83 üncü maddesinde, ilköğretimin bütün gelirlerinin ve 78 inci maddede belirtilen giderlerinin (personel masrafları hariç) her türlü resim ve vergiden muaf olacağı hükmü yer almaktadır.
Mezkur Kanunun 78 inci maddesinde sayılan giderler ise ilköğretim kurumlarınca yapılacak masrafları kapsamakta olup maddenin; (a) fıkrasında, köy, kasaba, şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, esaslı onarımı, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri, (b) fıkrasında, küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıkların tedavisi, pansiyonlu ilkokulların ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderler, ilköğretimin giderleri olarak sayılmıştır.
222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde yer alan söz konusu muafiyet hükmünün uygulanmasına ilişkin açıklamaların yapıldığı Bakanlığımızın 22/10/1998 tarihli ve 37904 sayılı genel yazısında, ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmelerin ve ihale kararlarının damga vergisine tabi tutulmayacağı belirtilmiştir.
2022/1 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde “…resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemelerine konu işin 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında, ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle ilköğretim idaresi adına yapıldığının tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtları da kapsayacak şekilde 222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde düzenlenen damga vergisi istisnasının uygulanması uygun görülmüştür.” açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, taşımalı eğitime ilişkin kağıt örnekleri ekte yer almamakla birlikte, ilköğretimin dört yıl süreli zorunlu ilkokul ile dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir kurum olarak tanımlandığı dikkate alındığında, ilköğretim okullarındaki öğrencilerin taşıma merkezi ilköğretim okullarına günü birlik taşınması işine ilişkin olarak düzenlenen ihale kararları, sözleşme ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara, ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle ilköğretim idaresi adına yapıldığının tevsiki kaydıyla 222 sayılı Kanunun 78 ve 83 üncü maddeleri kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idarelerce gerçekleştirilen ilköğretim kurumlarına ilişkin öğrenci taşıma hizmeti alımı işlerinde, söz konusu işin münhasıran ilköğretim okullarındaki öğrencilerin taşınması için ilköğretim idaresine ait ödeneğin kullanılması suretiyle yapılması ve söz konusu kağıtların ilköğretimin bir giderine ilişkin düzenlenmesi kaydıyla 222 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması gerekmektedir.
Diğer taraftan, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idareler tarafından ilköğretim okulları için ihalesi gerçekleştirilen öğrenci taşıma hizmetlerinde çalıştırılan personele yönelik 222 sayılı Kanunu kapsamında herhangi bir damga vergisi muafiyeti bulunmamakta olup, söz konusu personel giderlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara istisna uygulanması mümkün değildir. ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
 
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın söz konusu görüş yazısından Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idarelerce ihale edilen ilköğretim kurumlarına öğrenci taşıma hizmeti alım işinde çalıştırılacak olan personel giderlerinin 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 78’inci ve 83’üncü maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olmadığı anlaşılmaktadır.
 
Diğer taraftan, Kamu İhale Kurumu payı oranı olan on binde 5’in bedeli 4.152.385,00 TL’yi aşan sözleşmeler için aranacağı, şikayete konu 10’uncu kısım için ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin 1.643.639,40 TL olduğu ve anılan Kanun’da yer alan tutarı aşmadığı görülmüştür. Dolayısıyla mevcut ihalede Kamu İhale Kurumu payının hesaplanmayacağı anlaşılmıştır.
 
Sonuç olarak, ihalenin başvuruya konu 10’uncu kısmı açısından sözleşme damga vergisi ve sözleşme karar pulu ücreti olmak üzere isteklilerin teklif fiyatının % 1,517’sine tekabül eden tutarda sözleşme giderlerinin hesaplanması gerektiği anlaşılmıştır.
 
İhale tarihinde geçerli (sözleşme ve genel giderler hariç) günlük işçilik maliyeti olan 818,44 TL üzerinden % 1,517 oranında sözleşme giderleri hesaplandığında, sözleşme ve genel giderler dahil teklif edilmesi gereken asgari günlük işçilik maliyetinin 830,86 TL olması gerektiği tespit edilmiştir.
 
Akçaylar Gıda İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti.ye ait birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde,  anılan istekli tarafından rehber personel için teklif edilen birim fiyatın 816,78 TL olduğu ve sözleşme ve genel giderler dahil günlük asgari işçilik maliyetinin karşılanmadığı görülmüştür.
 
Akçaylar Gıda İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından itiraza konu ihalenin 10’uncu kısmındaki rehber personele ilişkin teklif edilen birim fiyatın sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetini karşılamadığı anlaşıldığından anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
 
Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca idareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihinden, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamayacağı, şikâyete konu ihalede şikayete cevabın 06.09.2024 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği, tebliğ tarihinden itibaren 10 günlük itirazen şikayet başvuru süresinin bulunduğu, nitekim Kuruma 13.09.2024 tarihinde süre şartına uygun olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, ancak idarece 4734 sayılı Kanun’da belirtilen süreler beklenmeden 09.09.2024 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, imzalanan söz konusu sözleşmenin 4734 sayılı Kanun’da belirtilen sürelere aykırı olduğu anlaşılmıştır.
 
Diğer taraftan, başvuru sahibi tarafından idarece şikayete cevapta itiraz gerekçelerinin karşılanmadığı, hukuki sebepler ile gerekçelerin ortaya konulmadığı iddialarında da bulunulduğu, başvuru sahibi tarafından 06.09.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idare tarafından aynı gün şikâyet başvurusunun reddine ilişkin şikayete cevabın tebliğ edildiği, başvuru sahibince de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatında belirtilen şekil ve süre şartlarını sağlayarak Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, mevcut durum açısından herhangi bir mevzuata aykırılığın oluşmadığı, kaldı ki ihale mevzuatı uyarınca idare tarafından şikayet başvurusuna cevap verilmediği durumlarda şikayet başvurusunun zımnen reddedildiği yönünde değerlendirme yapıldığı dikkate alındığında, ilgili iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
 
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
 
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
 
Bununla birlikte, ihalenin şikâyete konu 10’uncu kısmının yaklaşık maliyet tutarı dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 39.403,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 118.286,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 78.883,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
 
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
 
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin şikâyete konu 10’uncu kısmında Akçaylar Gıda İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
 
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
 
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
 
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
 

   Oybirliği ile karar verildi.
 

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No: : 2024/041
Gündem No: : 19
Karar Tarihi: : 23.10.2024
Karar No: : 2024/UH.I-1352

BAŞVURU SAHİBİ:
Fsf Turizm Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi,
 
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tatvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
 
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1013876 İhale Kayıt Numaralı “2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı Bitlis Tatvan İlçesi Özel Eğitim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alım İşi” İhalesi
 
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tatvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 06.09.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı Bitlis Tatvan İlçesi Özel Eğitim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Fsf Turizm Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 20.09.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.09.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.10.2024 tarih ve 164069 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.10.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
 
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1185 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
 
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
 
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 3’üncü kısmında en düşük teklif sahibi olmalarına karşın en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmedikleri, anılan kısımda tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığının bırakılmış ise hangi gerekçe ile bırakıldığının belirlenmediği, anılan kısmın temel eğitim (1.ve 2. kademe) öğrenci taşıma hizmet alımı olduğu ve sözleşme damga vergisi ile karar pulu giderlerinden muaf olduğundan İdari Şartname’de belirlenen 4734 sayılı Kanun’un 53/j maddesinde belirlenen sözleşme bedelinin onbinde beşi oranında KİK payı eklenmek suretiyle hesaplama yapılacağının düzenlendiği, rehber personelin günlük giderinin (personel çalıştırılmasına dayalı olmayan) KİK İşçilik Hesaplama Modülü kullanılarak 818,44 TL olarak hesaplandığı, bu tutara 4734 sayılı Kanun’un 53/j bendinde belirlenen KİK payı eklendiğinde (KİK payı için güncel tutarın 4.152.300,00 TL olduğu teklif bedelinin 3.530.948,00 TL olması sebebiyle KİK bedelinin altında kalmasına rağmen) 818,8492 TL olarak hesaplandığı, rehber personel için günlük 818,85 TL olduğu, idare tarafından yapılan değerlendirmede tekliflerinin asgari işçilik tutarı altında olduğunun tebliğ edildiği, ancak idare tarafından değerlendirmenin yanlış yapıldığı, ihale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olmadığından teklif ettikleri bedelin İdari Şartname’deki düzenlemelere göre asgari işçilik bedeline KİK payı eklenmek suretiyle sunulduğu, bu nedenle asgari işçilik bedelinin altında teklif sunmadıkları,
 
Bu itibarla idarenin ihalenin 3’üncü kısmında asgari işçilik üzerine sözleşme ve ihale karar damga vergilerini eklemedikleri gerekçesiyle tekliflerinin reddedilmesinin ve bu hususun komisyon kararında bildirmemesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
 
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
 
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 1 numaralı alt bendinde “Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli yüzmilyar Türk Lirasını (Dörtmilyonyüzelliikibinüçyüzseksenbeş Türk Lirasını) aşanlar için yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi (İdareler ve noterler bu tutarın yüklenici tarafından Kurum hesaplarına yatırıldığını sözleşmelerin imzalanması aşamasında aramak zorundadır.)” hükmü,
 
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekinde yer alan “Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar” başlıklı 1 sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” bölümünün “Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar” başlıklı (A) kısmında “1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler Kanunla Getirilen (Binde 7,5) Uygulanacak Olan (Binde 9,48)” hükmü,
 
Anılan tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları Kanunla Getirilen (Binde 4,5) Uygulanacak Olan (Binde 5,69)” hükmü,
 
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun “İlköğretimin Gelir, Giderleri ve Planlama” başlıklı 9’uncu bölümünde “…
Madde 78 – 76 ncı maddenin (a, b, c, e, f, g, h, i, j) fıkralarında gösterilen gelirler veya ödenekler 77 nci maddedeki hükümler yerine getirilmek şartiyle:
a) Köy, kasaba ve şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapım, tadil, esaslı onarım, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri, masraflarına,
b)  Küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıklarının tedavisi, pansiyonlu ilköğretim okullarının ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderlerine sarf olunur.
Ancak, İlköğretim Müdürlükleri, ilköğretim okulları, İl Halk Eğitimi Başkanlıkları ile İlçe Halk Eğitim Merkez Müdürlüklerinde çalışan genel ve yardımcı hizmetler sınıfına dahil personelin ve bu kurumlar için gerekli bölge doktorları, sağlık memuru, hemşire, yapı işlerinde çalışan teknik elemanların aylıkları ve her türlü özlük giderleri genel bütçeden ödenir.
 
 Madde 83 – İlköğretimin bütün gelirleri ve 78 inci maddede belirtilen giderleri “personel masrafları hariç” her türlü resim ve vergiden ve dışarıdan ithal edilecek ders alet ve levazımı Gümrük Resminden muaftır.” hükmü,
 
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…
78.3.  Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dâhil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi ve her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması zorunludur.
78.3.1. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dâhil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dâhil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.6 Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.” açıklaması bulunmaktadır.
 
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2024-2025 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL EĞİTİM 230 ÖĞRENCİNİN 170 GÜN 31 ARAÇ İLE ÖZEL EĞİTİM TAŞIMA HİZMET ALIM İŞİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

e) Miktarı:
Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği kapsamında Bitlis ili Tatvan ilçesinde bulunan taşımalı eğitim kapsamındaki özel eğitim öğrencilerinin taşıma merkezi okullara 31 araç ile 170 iş günü taşınması hizmet alımı işi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer:
Özel eğitim taşıma kapsamındaki taşıma merkezi okullar
Cumhuriyet Ortaokulu
Tatvan Şehit Ömer Halisdemir İmam Hatip Ortaokulu
Güntepe Köyü Ahmed-i Hani İlkokulu
Tuğ Ortaokulu
(TOBB) Nene Hatun Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Zeki Ergezen İlkokulu
Tatvan İMKB İlkokulu
Tatvan Özel Eğitim Anaokulu
15 Temmuz Şehitler Ortaokulu
Tatvan Özel Eğitim Uygulama Okulu I. Kademe
Tatvan Özel Eğitim Uygulama Okulu II. Kademe
Tatvan Özel Eğitim Uygulama Okulu III. Kademe” düzenlemesi,
 
Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 4 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;
BU İHALEDE KISMI TEKLİF VERİLEBİLİR. Bu ihaledeki kısım sayısı 4 (DÖRT) dir.” düzenlemesi,
 
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. …Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesi uyarınca, taşıma yapan her araçta bir rehber personel çalıştırılacaktır. Rehber personele ait tüm giderler yükleniciye ait olacaktır.
Rehber personel için brüt asgari ücret öngörülecek, rehber personel ücreti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu ihalede istekliler taşıma aracı ile ilgili tekliflerini “gün” üzerinden rehber personel ücretlerini ise EKAP İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanan İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyat üzerinden vereceklerdir.
İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyata;
İhale karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan sözleşmelerde bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarı,
Kısım teklif tutarı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşanlara, bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmı,
İlave edilerek teklif sunulacaktır.
Bu tutarların altında verilen teklifler Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesi uyarınca ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
 
Söz konusu Şartname’nin ekinde yer verilen birim fiyat teklif cetveline;
 
3. KISIM (3. KISIM)
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
3. KISIM ÖZEL EĞİTİM 12 REHBER PERSONEL(Brüt asgari ücret)
Gün
12,00
240
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı


gün
170
şeklinde yer verilmiştir.
 
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden; başvuruya konu ihalenin “2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı Bitlis Tatvan İlçesi Özel Eğitim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alım İşi”ne ilişkin olduğu, Tatvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından e-teklif alınmak suretiyle ve kısmi teklife açık olarak 06.09.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 11 adet ihale dokümanı indirildiği, 4 kısımdan oluşan ihalenin şikâyete konu 3’üncü kısmında 5 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden başvuru sahibi FSF Turizm Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ile Kutlu Telekomünikasyon Bilişim Medikal Elektronik İnşaat Turizm Taşımacılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin 3’üncü kısmının VIP 13 Turizm Taşımacılık ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, Mevlan Turizm Taşımacılık İnşaat Nakliye Hayvancılık Tarım Ürünleri Temizlik Elektrik Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ise anılan kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
 
11.09.2024 tarihinde alınan ihale komisyonu kararının EKAP üzerinden isteklilere tebliğ edilmesi üzerine başvuru sahibi tarafından 20.09.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, ilgili başvuruya idarece 23.09.2024 tarihinde cevap verildiği, söz konusu şikâyete cevapta “…idari şartnamesinin 25.3.1. maddesine;
“İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyata; İhale karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan sözleşmelerde bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarı,
Kısım teklif tutarı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutan aşanlara, bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmı, ilave edilerek teklif sunulacaktır.
Bu tutarların altında verilen teklifler Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesi uyarınca ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.” hükmü bırakılmıştır.
Bakanlığımız Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 04/09/2024 tarih ve 113239211 tarihli yazılarında 01/09/2024 tarihinden sonra yapılacak özel eğitim taşıma hizmetleri alımı rehber personel günlük yaklaşık maliyetini tespit ederek günlük miktarı 830,86-831,27 olarak belirlemiştir.
Dolayısıyla bu tutar altında kalan tekliflerin eleneceği hem idari şartnamede hem Kamu İhale Genel Tebliğinde hem de Bakanlığımız ilgi yazısında açıkça belirtilmiştir. Bahsi geçen ihale dört kısımdan oluşmakta olup firmanızın verdiği aşağıya çıkarılan teklifler incelendiğinde; 2 ve 4.kısımlar için olması gereken ücreti verdiğiniz 1 ve 3. kısımlar için elemeye sebep olacak düşük fiyat verdiğiniz görülmektedir. Şikâyetinizde iddia ettiğiniz konuda haklı olsaydınız bütün kısımlar için aynı hesabı yapmanız ve tüm kısımlar için elenmeniz gerekirdi.…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, söz konusu cevabi yazıdan rehber personel için günlük yaklaşık maliyetin altında teklif sunduğu için teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
 
İhale dokümanı düzenlemeleri kapsamında yapılan inceleme neticesinde itirazen şikâyete konu ihalenin, rehber personel çalıştırılan ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan öğrenci taşıma hizmeti işi olduğu, itirazen şikâyete konu 3’üncü kısım kapsamında 84 özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci/kursiyer/velinin 12 taşıma merkezine 12 araç ile taşınmasının 170 iş günü boyunca yapılacağı, her bir araçta bir rehber personel olmak üzere ihalenin şikâyete konu 3’üncü kısmında 12 rehber personelin çalıştırılacağı, bu personel için birim fiyat teklif cetvelinde ihalenin her bir kısmında ayrı satır açıldığı, söz konusu personele toplam 240 gün için brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapılacağının ve isteklilerin işçilik hesabında esas alınacak aylık birim fiyata ihalenin karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan kısımlarında bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarını dâhil etmeleri ve her bir kısımdaki toplam teklif tutarı 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı (4.152.385,00 TL) aşan isteklilerin de bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmını ekleyerek teklif fiyatı oluşturmaları gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür.  
 
Tüm bu bilgiler doğrultusunda birim fiyat teklif cetveli dikkate alınarak hesaplama yapıldığında, şikâyete konu ihalede kısım ayrımı yapılmaksızın iş kapsamında çalıştırılacak rehber personel için brüt asgari ücret üzerinden günlük çalışma ücretinin en az 818,44 TL olduğu, bu tutara damga vergisi, sözleşme karar pulu giderlerinden oluşan ve birim fiyatın % 1,517’sine tekabül eden sözleşme giderlerinin eklenmiş haliyle teklif edilmesi gereken asgari işçilik birim fiyatının 830,86 TL olması gerektiği tespit edilmiştir.
 
İhale işlem dosyası kapsamında yer verilen yaklaşık maliyet hesaplamalarına ilişkin belgeler incelendiğinde, idarece ihale dokümanı düzenlemeleri ve ilgili mevzuatı uyarınca asgari işçilik tutarına eklenmesi gereken sözleşme ve genel giderler tutarı kapsamında ihalenin ilköğretim kurumlarına öğrenci taşımasının yapılacağı şikâyete konu 3’üncü kısmı için karar pulu, damga vergisi ve KİK payının işçilik birim fiyatına dâhil edilerek rehber personel için 1 günlük maliyetin 831,27 TL olarak belirlendiği görülmüş olmakla birlikte başvuru sahibinin teklif bedelinin onbinde 5’i oranında KİK payı ödenmesi için 4.152.385,00 TL’yi aşması gerektiği, ancak teklif bedelinin bu tutarın altında olması nedeniyle KİK payı alınmasının söz konusu olmadığı, bu durumda da sözleşme ve genel giderler dâhil birim fiyatın % 1,517’sine tekabül eden sözleşme giderlerinin eklenmesiyle teklif edilmesi gereken asgari işçilik birim fiyatının 830,86 TL olması gerektiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyete konu edilen isteklilerin ihalenin 3’üncü kısmı kapsamında çalıştırılacak rehber personel için öngörmüş oldukları teklif bedelleri incelendiğinde; VIP 13 Turizm Taşımacılık ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 831,27 TL, Mevlan Turizm Taşımacılık İnşaat Nakliye Hayvancılık Tarım Ürünleri Temizlik Elektrik Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 831,27 TL, ELİT13 Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 831,27 TL, başvuru sahibi FSF Turizm Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 818,85 TL, Kutlu Telekomünikasyon Bilişim Medikal Elektronik İnşaat Turizm Taşımacılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 818,85 TL bedel öngörüldüğü belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamalarından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dâhil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderlerin dâhil edilmesi gerektiği ve bu giderler dâhil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.
 
Sözleşme giderlerinin hesaplanmasında 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünde “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar: 1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler” için sözleşme bedelinin binde 9,48’i oranında damga vergisi alınacağı, “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları” için sözleşme bedelinin binde 5,69’u oranında karar pulu ücreti alınacağı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince ödenmesi gereken Kamu İhale Kurumu payı oranının onbinde 5 olduğu hüküm altına alınmış olup, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 83’üncü maddesinde ilköğretimin bütün gelirleri ile aynı Kanun’un 78’inci maddesinde belirtilen giderlerinin “personel masrafları hariç” olmak her türlü resim ve vergiden muaf tutulduğu gerekçesiyle ihalenin ilköğretim kurumlarına öğrenci taşımasının yapılacağı 1’inci ve 3’üncü kısımları için asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında idarece karar pulu ve damga vergisinin hesaplanmadığı anlaşılmıştır.
 
İtirazen şikâyet başvurusuna konu hususu açıklığa kavuşturmak amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan istenilen görüşe verilen cevap yazısında “…Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idareler tarafından ilköğretim okulları için ihalesi gerçekleştirilen öğrenci taşıma hizmetlerinde çalıştırılan personele yönelik 222 sayılı Kanunu kapsamında herhangi bir damga vergisi muafiyeti bulunmamakta olup, söz konusu personel giderlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlara istisna uygulanması mümkün değildir.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
 
İdare tarafından yaklaşık maliyet hesabında ihalenin 3’üncü kısmındaki işçilik birim fiyatına 222 sayılı Kanun’un 83’üncü maddesi uyarınca karar pulu, damga vergisi ve KİK payının işçilik birim fiyatına dâhil edildiği, bu doğrultuda Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yukarıda aktarılan görüş yazısında da belirtildiği üzere söz konusu Kanun maddesindeki muafiyetin öğrenci taşıma hizmetlerinde çalıştırılan personel giderlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtları kapsamadığından, başvuruya konu ihalede damga vergisi, sözleşme karar pulu giderlerinden oluşan ve teklif fiyatının % 1,517’sine tekabül eden sözleşme giderlerinin isteklilerce işçilik teklif birim fiyatına dâhil edilerek hesaplanması gerekmektedir. Bu itibarla, ihalenin 3’üncü kısmında da rehber personel için brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapılacak olan başvuruya konu ihalede söz konusu personelin işçilik birim fiyatının 830,86 TL’nin altında olamayacağı ve bu tutarın altında fiyat öngören isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.
 
Bu doğrultuda yapılan tespitler neticesinde, rehber personel için söz konusu tutarın altında teklif birim fiyatı öngören isteklilerin ihalenin 3’üncü kısmında başvuru sahibi FSF Turizm Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Kutlu Telekomünikasyon Bilişim Medikal Elektronik İnşaat Turizm Taşımacılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi olduğu anlaşılmış olup, bu bağlamda idarece anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
 
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
 
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
 
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
 
 
Öte yandan, ihalenin şikâyete konu 3’üncü kısmının yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 39.403,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinde 78.855,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 39.452,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.
 
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
 
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
 
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
 
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
 

   Oybirliği ile karar verildi.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No: : 2024/040
Gündem No: : 14
Karar Tarihi: : 16.10.2024
Karar No: : 2024/UH.II-1317

BAŞVURU SAHİBİ:
Güven-Al Taşımacılık Temizlik İnşaat Mobilya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
 
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İpekyolu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
 
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/824368 İhale Kayıt Numaralı “2024/2025 Eğitim-Öğretim Yılı, Van İli İpekyolu İlçesinde Yürütülecek, Özel Eğitim Öğrencilerinin Rehber Personel Eşliğinde Taşıma Hizmeti Alımı Araç Kiralama İşi” İhalesi
 
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İpekyolu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 29.07.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2024/2025 Eğitim-Öğretim Yılı, Van İli İpekyolu İlçesinde Yürütülecek, Özel Eğitim Öğrencilerinin Rehber Personel Eşliğinde Taşıma Hizmeti Alımı Araç Kiralama İşi” ihalesine ilişkin olarak Güven-Al Taşımacılık Temizlik İnşaat Mobilya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 23.08.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.08.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.09.2024 tarih ve 160129 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.09.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
 
Başvuruya ilişkin olarak 2024/1043 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
 
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
 
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
 
Kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilen ihalenin birim fiyat teklif cetvelinde tüm kısımlarda rehber personel işçilik gideri için ayrı satırlara yer verildiği, işçilik gideri için gün üzerinden teklif alındığı, işçilik tutarına toplam teklif içerisindeki oranı nispetinde sözleşme ve genel giderlerin, İdari Şartname’de belirtildiği şekilde aylık işçilik maliyetinin esas alınarak dahil edilmesi, daha sonra günlük birim fiyata göre teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin hesaplanması gerektiği, damga vergileri ve KİK paylarının sözleşme bedeli üzerinden alınacağı dolayısıyla kendisiyle sözleşme imzalanma durumu olan her bir isteklinin teklif bedeli üzerinden hesaplanması gerektiği, işçiliğe ilişkin maliyetin toplam teklif tutarı içerisindeki ağırlık ve oranının da her istekli bakımından farklılık arz ettiği, dolayısıyla teklif fiyatı farklı olan her istekli için farklı tutarda sözleşme ve genel giderler maliyeti oluşacağı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1’inci maddesi ile İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde, işçilik maliyetine ilave edilecek sabit bir sözleşme ve genel gider oranının belirlenmediği, isteklinin teklif tutarına ve işçilik maliyetinin toplam teklif içerisindeki oranına göre işçiliğe isabet eden kısmının işçilik maliyetine dahil edileceğinin açıkça belirtildiği, ancak ihalenin 1’inci kısmında Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti., Suat Ateş ve Erçelik Taşımacılık Yemek İnş. Pet. Nak. Tic. San. Ltd. Şti.nin, ihalenin 2’nci kısmında Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin, ihalenin 3’üncü Kısmında Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Suat Ateş’in birim fiyat teklif cetvelinde işçilik maliyeti iş kalemine vermiş oldukları birim fiyat tekliflerinin, İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesine göre aylık birim fiyatlar üzerinden hesaplanan sözleşme ve genel gider dahil işçilik maliyetinin altında olduğundan tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
 
2) Birim fiyat teklif cetvelinde, işçilik maliyet bileşenlerine yönelik olarak gün üzerinden teklif alınmasına karşın, İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde; işçilik için aylık birim fiyatlara karar ve sözleşme damga vergileri ile KİK payının işçiliğe isabet eden kısmının ilave edileceğine yönelik düzenleme yapıldığı ve işin toplam süresinin tam aya tekabül etmemesi nedeniyle sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasının mümkün olmadığı, bu sebeple ihalenin mevzuata ve ihale dokümanına uygun sonuçlandırılamayacağı iddialarına yer verilmiştir.
 
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
 
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
 
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 1 numaralı alt bendinde “Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli yüzmilyar Türk Lirasını (Dörtmilyonyüzelliikibinüçyüzseksenbeş Türk Lirasını) aşanlar için yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi (İdareler ve noterler bu tutarın yüklenici tarafından Kurum hesaplarına yatırıldığını sözleşmelerin imzalanması aşamasında aramak zorundadır.)” hükmü,
 
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekinde yer alan “Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar” başlıklı 1 sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” bölümünün “Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar” başlıklı (A) kısmında “1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler Kanunla Getirilen (Binde 7,5) Uygulanacak Olan (Binde 9,48)” hükmü,
 
Anılan tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları Kanunla Getirilen (Binde 4,5) Uygulanacak Olan (Binde 5,69)” hükmü,
 
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun “İlköğretimin Gelir, Giderleri ve Planlama” başlıklı 9’uncu bölümünde “…
Madde 78 – 76 ncı maddenin (a, b, c, e, f, g, h, i, j) fıkralarında gösterilen gelirler veya ödenekler 77 nci maddedeki hükümler yerine getirilmek şartiyle:
a) Köy, kasaba ve şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapım, tadil, esaslı onarım, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri, masraflarına,
b)  Küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıklarının tedavisi, pansiyonlu ilköğretim okullarının ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderlerine sarf olunur.
Ancak, İlköğretim Müdürlükleri, ilköğretim okulları, İl Halk Eğitimi Başkanlıkları ile İlçe Halk Eğitim Merkez Müdürlüklerinde çalışan genel ve yardımcı hizmetler sınıfına dahil personelin ve bu kurumlar için gerekli bölge doktorları, sağlık memuru, hemşire, yapı işlerinde çalışan teknik elemanların aylıkları ve her türlü özlük giderleri genel bütçeden ödenir.
 
 Madde 83 – İlköğretimin bütün gelirleri ve 78 inci maddede belirtilen giderleri “personel masrafları hariç” her türlü resim ve vergiden ve dışarıdan ithal edilecek ders alet ve levazımı Gümrük Resminden muaftır.” hükmü,
 
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…
78.3.  Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi ve her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması zorunludur.
78.3.1. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik maliyeti için açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.6 Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.” açıklaması bulunmaktadır.
 
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı, Van İli İpekyolu İlçesinde Yürütülecek, Özel Eğitim Öğrencilerinin Rehber Personel Eşliğinde Taşıma Hizmeti Alımı Araç Kiralama İşi ihalesi.
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

e) Miktarı:
Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği kapsamında, Van İli İpekyolu İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından taşıma kapsamına alınan özel eğitim öğrenci/kursiyer/velilerin taşıma merkezi okul/kurum/sınıflara 80 araç ve rehber personel ile 181 iş günü taşınması hizmet alım işi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: TEKNİK ŞARTNAMEDEKİ YAZILAN YERLEŞİM YERLERİNDEN, TAŞIMA MERKEZİ OLARAK SEÇİLEN OKUL/KURUMLAR” düzenlemesine,
 
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Taşıma işinde çalıştırılacak araçlara ilişkin; sürücülere ve rehber personele ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, araçların bakım, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik HGS etiketi, tüm vergi, sigorta, kasko vb. giderleri, ilgili kurumlardan alınacak uygunluk, güzergâh, ruhsat, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklerle ilgili her türlü gider vb. giderler sözleşme teklif fiyatına dâhildir.
Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesi uyarınca, taşıma yapan her araçta bir rehber personel çalıştırılacaktır. Rehber personele ait tüm giderler yükleniciye ait olacaktır.
Rehber personel için brüt asgari ücret öngörülecek, rehber personel ücreti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu ihalede istekliler taşıma aracı ile ilgili tekliflerini “gün” üzerinden rehber personel ücretlerini ise EKAP İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanan İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyat üzerinden vereceklerdir.
İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyata;
* İhale karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan sözleşmelerde bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarı,
*Kısım teklif tutarı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşanlara, bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmı,
İlave edilerek teklif sunulacaktır.
Bu tutarların altında verilen teklifler Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesi uyarınca ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.
Taşıma araçlarına ödemeler fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak yapılacaktır. Bu bakımdan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki idari ve resmi tatillerde, karne tatillerinde, sömestr tatillerinde, ara tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.
Rehber personellere sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki ara tatillerde, sömestr tatilinde,  karne tatillerinde, idari tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde ücret ödenmeyecektir. Bunlar dışında kalan hafta sonu tatilleri ve resmi tatillerde rehber personel ücretleri ödenecektir.
Ancak ulusal bayram günleri ile resmî kutlama ve anma törenleri için idare tarafından yapılacak planlamaya bağlı olarak taşıma yapıldığında yükleniciye o güne ait hakediş ödenecektir.” düzenlemesine,
 
Söz konusu Şartname’nin ekinde yer verilen birim fiyat teklif cetveline;
 
1. KISIM (1. KISIM)
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
26 REHBER PERSONELİN 254 İŞ GÜNÜ ÇALIŞTIRILMASI HİZMET ALIMI (Brüt asgari ücret)
Gün
26,00
254
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı


gün
181
2. KISIM (2. KISIM)
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
28 REHBER PERSONELİN 254 İŞ GÜNÜ ÇALIŞTIRILMASI HİZMET ALIMI(Brüt asgari ücret)
Gün
28,00
254
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı


gün
181
3. KISIM (3. KISIM)
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
26 REHBER PERSONELİN 254 İŞ GÜNÜ ÇALIŞTIRILMASI HİZMET ALIMI (Brüt asgari ücret)
Gün
26,00
254
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı


gün
181
 
şeklinde yer verilmiştir.
 
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belge ve bilgilerden; başvuruya konu ihalenin 2024/2025 Eğitim-Öğretim Yılı, Van İli İpekyolu İlçesinde Yürütülecek, Özel Eğitim Öğrencilerinin Rehber Personel Eşliğinde Taşıma Hizmeti Alımı Araç Kiralama İşi”ne ilişkin olduğu, İpekyolu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından e-teklif alınmak suretiyle ve kısmi teklife açık olarak 29.07.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 24 adet ihale dokümanı indirildiği, 3 kısımdan oluşan ihalenin her 3 kısmına da 12 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihalenin 2’nci ve 3’üncü kısımlarında beyan ettiği bilgileri tevsik edici belgeleri sunmadığı, ihalenin 2’nci kısmında teklifi sınır değerin altında kalan İslambol Seyahat İnş. Nak. İth. İhr. End. ve Tic. Ltd. Şti.nin de aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin 1’inci kısmının Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti., 2’nci ve 3’üncü kısımlarının Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ihalenin 1’inci ve 3’üncü kısımlarında Suat Ateş, başvuru sahibinin ise ihalenin 2’nci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
 
İhale dokümanı düzenlemeleri kapsamında yapılan inceleme neticesinde itirazen şikâyete konu ihalenin, rehber personel çalıştırılan ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan öğrenci taşıma hizmeti işi olduğu, iş kapsamında 410 özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci/kursiyer/velinin 47 taşıma merkezine 80 araç ile taşımasının 181 iş günü boyunca yapılacağı, her bir araçta bir rehber personel olmak üzere ihalenin 1’inci ve 3’üncü kısımlarında 26, 2’nci kısmında ise 28 rehber personelin çalıştırılacağı, bu personel için birim fiyat teklif cetvelinde ihalenin her bir kısmında ayrı satır açıldığı, söz konusu personele sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki ara tatiller, sömestr tatili,  karne tatilleri, idari tatiller ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günler haricinde kalan hafta sonu tatilleri ve resmi tatiller dahil olmak üzere toplam 254 gün için brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapılacağının ve isteklilerin işçilik hesabında esas alınacak aylık birim fiyata ihalenin karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan kısımlarında bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarını dahil etmeleri ve her bir kısımdaki toplam teklif tutarı 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı (4.152.385,00 TL) aşan isteklilerin de bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmını ekleyerek teklif fiyatı oluşturmaları gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür.  
 
Tüm bu bilgiler doğrultusunda birim fiyat teklif cetveli dikkate alınarak hesaplama yapıldığında, şikayete konu ihalede kısım ayrımı yapılmaksızın iş kapsamında çalıştırılacak rehber personel için brüt asgari ücret üzerinden günlük çalışma ücretinin en az 816,78 TL olduğu, bu tutara damga vergisi, sözleşme karar pulu ve Kamu İhale Kurumu payı giderlerinden oluşan ve birim fiyatın % 1,567’sine tekabül eden sözleşme giderlerinin eklenmiş haliyle teklif edilmesi gereken asgari işçilik birim fiyatının 829,57 TL olması gerektiği tespit edilmiştir.
 
İhale işlem dosyası kapsamında yer verilen yaklaşık maliyet hesaplamalarına ilişkin belgeler incelendiğinde, idarece ihale dokümanı düzenlemeleri ve ilgili mevzuatı uyarınca asgari işçilik tutarına eklenmesi gereken sözleşme ve genel giderler tutarı kapsamında ihalenin ilköğretim kurumlarına öğrenci taşımasının yapılacağı 1’inci ve 3’üncü kısımları için 222 sayılı Kanun’un 83’üncü maddesinde öngörülen muafiyet gereği karar pulu ve damga vergisinin hesaplanmadığı, bu kapsamda yalnızca KİK payının işçilik birim fiyatına dahil edilerek rehber personel için 1 günlük maliyetin 817,18 TL, ihalenin ortaöğretim kurumlarına öğrenci taşımasının yapılacağı 2’nci kısmı için ise bu giderlerin tamamının işçilik birim fiyatına dahil edildiği ve rehber personelin 1 günlük maliyetinin bu kısım için 829,57 TL olarak belirlendiği görülmüştür.
 
Başvuru sahibi tarafından itirazen şikayete konu edilen isteklilerin iş kapsamında çalıştırılacak rehber personel için öngörmüş oldukları teklif bedelleri incelendiğinde; ihalenin 1’inci kısmında Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 817,18 TL, Suat Ateş tarafından 849,46 TL, Erçelik Taşımacılık Yemek İnş. Pet. Nak. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından 817,18 TL bedel öngörüldüğü, ihalenin 2’nci kısmında teklif edilmesi gereken işçilik birim fiyatının 829,57 TL olduğu, Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 829,57 TL bedel öngörüldüğü, ihalenin 3’üncü kısmında teklif edilmesi gereken işçilik birim fiyatının 817,18 TL olduğu, Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 817,18 TL ve Suat Ateş tarafından 849,46 TL bedel öngörüldüğü belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamalarından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ve teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilen hizmet alımlarında, her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde açılan satırda, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak sözleşme gideri ve genel giderler dahil edilmesi ve bu giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında teklif sunan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.
 
Sözleşme giderlerinin hesaplanmasında 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünde “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar: 1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler” için sözleşme bedelinin binde 9,48’i oranında damga vergisi alınacağı, “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünde “2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları” için sözleşme bedelinin binde 5,69’u oranında karar pulu ücreti alınacağı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince ödenmesi gereken Kamu İhale Kurumu payı oranının onbinde 5 olduğu hüküm altına alınmıştır.
 
Bu itibarla, başvuruya konu ihalede damga vergisi, sözleşme karar pulu ve Kamu İhale Kurumu payı giderlerinden oluşan ve teklif fiyatının % 1,567’sine tekabül eden sözleşme giderlerinin isteklilerce işçilik teklif birim fiyatına dahil edilerek hesaplanması gerekmektedir. Ancak idare tarafından yaklaşık maliyet hesabında ihalenin 1’inci ve 3’üncü kısımlarındaki işçilik birim fiyatına 222 sayılı Kanun’un 83’üncü maddesi uyarınca damga vergisi, sözleşme karar pulu giderlerinin dahil edilmediği ifade edilmişse de söz konusu Kanun maddesinde “personel giderlerinin” bu muafiyet haricinde tutulduğu, dolayısıyla her 3 kısmında da rehber personel için brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapılacak olan bu ihalede söz konusu personelin işçilik birim fiyatının 829,57 TL’nin altında olamayacağı, bu tutarın altında fiyat öngören isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.
 
Bu doğrultuda yapılan tespitler neticesinde, rehber personel için söz konusu tutarın altında teklif birim fiyatı öngören isteklilerin ihalenin 1’inci kısmında Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Erçelik Taşımacılık Yemek İnş. Pet. Nak. Tic. San. Ltd. Şti., ihalenin 3’üncü kısmında ise Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının bu istekliler açısından yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
 
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
 
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler…” hükmü,
 
Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar…” hükmü,
 
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikâyet süresi; şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
 
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

izleyen günden itibaren başlar…” hükmü,
 
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

yönlerinden sırasıyla incelenir.” hükmü,
 
Söz konusu Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir…” hükmü,
 
“İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “… İdareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz. hükmü,
 
 “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında “Kanunda belirtilen sürelere ve usule uyulmadan sözleşme imzalanmış olması veya itirazen şikâyet başvurusundan feragat edilmesi itirazen şikayet başvurusunun incelenmesine ve 54 üncü maddede sayılan kararlardan birinin alınmasına engel teşkil etmez.” hükmü bulunmaktadır.
 
İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “Taşıma işinde çalıştırılacak araçlara ilişkin; sürücülere ve rehber personele ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, araçların bakım, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik HGS etiketi, tüm vergi, sigorta, kasko vb. giderleri, ilgili kurumlardan alınacak uygunluk, güzergâh, ruhsat, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklerle ilgili her türlü gider vb. giderler sözleşme teklif fiyatına dâhildir.
Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesi uyarınca, taşıma yapan her araçta bir rehber personel çalıştırılacaktır. Rehber personele ait tüm giderler yükleniciye ait olacaktır.
Rehber personel için brüt asgari ücret öngörülecek, rehber personel ücreti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu ihalede istekliler taşıma aracı ile ilgili tekliflerini “gün” üzerinden rehber personel ücretlerini ise EKAP İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanan İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyat üzerinden vereceklerdir.
İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyata;
* İhale karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan sözleşmelerde bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarı,
*Kısım teklif tutarı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşanlara, bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmı,
İlave edilerek teklif sunulacaktır.
Bu tutarların altında verilen teklifler Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesi uyarınca ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.
Taşıma araçlarına ödemeler fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak yapılacaktır. Bu bakımdan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki idari ve resmi tatillerde, karne tatillerinde, sömestr tatillerinde, ara tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.
Rehber personellere sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki ara tatillerde, sömestr tatilinde,  karne tatillerinde, idari tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde ücret ödenmeyecektir. Bunlar dışında kalan hafta sonu tatilleri ve resmi tatillerde rehber personel ücretleri ödenecektir.
Ancak ulusal bayram günleri ile resmî kutlama ve anma törenleri için idare tarafından yapılacak planlamaya bağlı olarak taşıma yapıldığında yükleniciye o güne ait hakediş ödenecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
 
İhale ilanının 01.07.2024 tarihinde yapıldığı, 02.07.2024, 11.07.2024 ve 18.07.2024 tarihlerinde 3 adet zeyilname yayımlandığı, en son tarihli zeyilnamede İdari Şartname’nin itirazen şikâyete konu edilen 25.3.1’inci maddesinde değişiklik yapıldığı, başvuru sahibi tarafından 23.07.2024 tarihinde ihale dokümanının indirildiği dolayısıyla başvuru sahibi tarafından indirilen dokümanın, ihale dokümanının en son hali olduğu tespit edilmiştir.
 
 4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, idareye şikâyet süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün olduğu, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki düzenlemesinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için şikâyet başvuru süresinin dokümanın edinildiği tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı anlaşılmaktadır.
 
 İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, başvuruların süresinde yapılıp yapılmadığı yönünden inceleneceği, anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında ise, söz konusu Yönetmelik’in 16’ncı maddesinin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verileceği düzenlenmiştir.
 
 Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile tespitler dikkate alındığında, itirazen şikâyet başvurusunda İdari Şartname düzenlemelerine yönelik iddiaların farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihin, ihale dokümanının indirildiği tarih olan 23.07.2024 tarihi olduğu, 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesine göre söz konusu iddiaların en geç bu tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içinde, yani 02.08.2024 tarihine kadar idareye yapılacak şikâyet başvurusunda dile getirilmesi gerekirken, başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik olarak 23.08.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmış olup söz konusu iddiaların süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
 
 Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
 
 Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
 
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
 
Başvuru sahibinin 1’inci iddiası kapsamında yer verilen hukuki değerlendirmeler doğrultusunda, ihalenin 1’inci kısmında başvuru sahibi Güven-Al Taşımacılık Tem. İnş. Mob. San. ve Tic. Ltd. Şti., İbrahim Aydoğan Taşımacılık Tem. İnş. Tarım ve Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti., Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Pet. İnş. Gıda Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Mehmet Zeki Ateş ve ihalenin 3’üncü kısmında başvuru sahibi Güven-Al Taşımacılık Tem. İnş. Mob. San. ve Tic. Ltd. Şti., İbrahim Aydoğan Taşımacılık Tem. İnş. Tarım ve Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti., Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Pet. İnş. Gıda Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti., Mehmet Zeki Ateş, İzci Taşımacılık Tem. İnş. Turz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Kerem Çelik tarafından rehber personel için teklif edilmesi gereken asgari işçilik tutarının altında teklif birim fiyatı öngörüldüğü tespit edilmiş olup söz konusu isteklilerin tekliflerinin de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
 
Ayrıca, ihalenin 2’nci kısmında İbrahim Aydoğan Taşımacılık Tem. İnş. Tarım ve Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti.nin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmışsa da ihalenin bu kısmında ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci avantajlı teklifin değişmediği anlaşılmış olup, bu kısım açısından düzeltici işlem belirlenmesine gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
 
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 1’inci kısmında Handil Taşımacılık Gıda İnş. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti., Erçelik Taşımacılık Yemek İnş. Pet. Nak. Tic. San. Ltd. Şti., Güven-Al Taşımacılık Tem. İnş. Mob. San. ve Tic. Ltd. Şti., İbrahim Aydoğan Taşımacılık Tem. İnş. Tarım ve Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti., Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Pet. İnş. Gıda Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Mehmet Zeki Ateş ve ihalenin 3’üncü kısmında Estur Taşımacılık İnş. Turz. Tem. Köm. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., Güven-Al Taşımacılık Tem. İnş. Mob. San. ve Tic. Ltd. Şti., İbrahim Aydoğan Taşımacılık Tem. İnş. Tarım ve Hay. Paz. San. Tic. Ltd. Şti., Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Pet. İnş. Gıda Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti., Mehmet Zeki Ateş, İzci Taşımacılık Tem. İnş. Turz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Kerem Çelik’in tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
 
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
 
 
İhalenin 1 ve 3’üncü kısımlarına ilişkin olarak anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
 
İhalenin 2’nci kısmına ilişkin olarak anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
 

   Oybirliği ile karar verildi.